Երկաթի անբավարարությամբ պայմանավորված սակավարյունություն
ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ, Շաբաթվա լուր | ankakh | July 19, 2010 12:43Շուտով մարդկությունը կազատվի սարսափելի հիվանդությունից՝ քաղցկեղից: Կհայտնագործվի դեղանյութ, որը կազատի օնկոլոգիական հիվանդություններից: Այն կպարունակի մեծ քանակով երկաթ, քանի որ հենց երկաթն է այսօր պակասում մեր սննդի ու խմելու ջրի մեջ:
Վանգա
Սակավարյունության այս տեսակն ամենահաճախադեպն է անեմիայի բոլոր տեսակներից: Սա պայմանավորված է օրգանիզմում երկաթի անբավարար քանակությամբ: Հետևանքը հեմոգլոբինաստեղծման գործընթացի խախտումն է: Պատճառները կարող են լինել ինչպես արտաքին, այնպես էլ ներքին: Արտաքին պատճառներից են անբավարար, ոչ լիարժեք սնունդը, ինչպես նաև երկարատև դիետաները (հատկապես կաթնային), որոնցում երկաթի պարունակությունը սահմանափակ է:
Հաճախ են հանդիպում ներքին պատճառներով առաջացած սակավարյունության դեպքեր, ինչպիսիք են արյան հիվանդածին կամ էլ մենստրուալ կորուստը: Սակայն երկաթի սակավությունը կարող է առաջանալ նաև օրգանիզմում լավ չյուրացվելու հետևանքով: Օրգանիզմի աճման, հղիության, կաթնառաջացման (լակտացիա) շրջանում երկաթի պահանջը մեծանում է:
Սակավարյունությունն առավելապես հանդիպում է կանանց ու երեխաների մոտ: Հասուն մարդու օրգանիզմը պարունակում է միջինը 4 գ երկաթ, որի 70%-ը ծախսվում հեմոգլոբինի ստեղծման վրա: 4 գրամի 4%-ը միոգլոբինի ստեղծման վրա է ծախսվում, 25%-ը պահեստավորվում է հեմոսիդերինի և ֆերրիտինի տեսքով, 1%-ը ծախսվում է երկաթ պարունակող ֆերմենտների ստեղծման վրա:
Երկաթի կորուստն օրվա կտրվածքով մեծ չէ՝ ընդամենը 1մգ (մեզի, լեղու հետ): Կանայք մենստրուացիայի ժամանակ կորցնում են 45-90 մգ երկաթ: Հասուն մարդու օրգանիզմի օրական պահանջը 15-30 մգ է:
Կորսված երկաթի հիմնական աղբյուրը սնունդն է: Երկաթով հարուստ են միսը, լյարդը, հացը, ընդեղենը, մրգերն ու հատապտուղները: Օրգանիզմը հեշտ է յուրացնում կենդանական ծագում ունեցող երկաթը:
Օրգանիզմ մուտք գործած երկաթը ստամոքսահյութի ազդեցությամբ իոնացվում է: Այն ներծծվում է հիմնականում տասներկումատնյա աղիքում: Հենց որ երկաթն ընկնում է արյան հոսքի մեջ, անմիջապես միանում է սպիտակուցի հետ (տրանսֆերին) և տեղափոխվում այնտեղ, ուր դրա պահանջը խիստ անհրաժեշտ է (ողնուղեղ, լյարդ և այլն):
Սակավարյունությունը բնորոշվում է գունատ ու չոր, թեփոտ, կոշտ ու խամրած մաշկով: Եղունգները փխրուն են, կոտրատվող ու շերտավորվող: Նկատվում է ատամների կարիես, փխրունություն և փայլատություն, էմալի անհարթություն: Երբեմն նկատվում է հակում բենզինի, ացետոնի, նավթի, կոշիկի քսուքի, եղունգների լաքի հոտերի նկատմամբ:
Երկաթի դեֆիցիտով պայմանավորված անեմիայի դեպքում կարելի է խորհուրդ տալ մի քանի դեղաբույսեր: Բույսերի մեջ կենսաբանական ակտիվ նյութերն օպտիմալ հարաբերակցության մեջ են: Նպատակային է երկտուն եղինջի օգտագործումը, մասուրի պտուղներից, մորու պտուղներից ու տերևներից պատրաստված թուրմը՝ 1/4 – 1/2 բաժակ՝ օրական 3 անգամ: Անտառային ազնվամորու տերևների եփուկն ընդունում են օրական մեկ բաժակ: Դրանք հարուստ են երկաթով, պղնձով, մանգանով, կոբալտով, ասկորբինաթթվով, ռիբոֆլավինով, օրգանական թթուներով, որոնք ապահովում և խթանում են արյունաստեղծման գործընթացը: Թուրմը պատրաստելու համար նշված խոտերի ու պտուղների (նախապես մանրացրած) վրա եռացրած ջուր են լցնում և թրմում 2-3 ժամ, ապա քամում:
Այժմ ծիրանի «ժամանակաշրջանն » է, հարկավոր է օրական մի քանի ծիրան ուտել և ծիրանի հյութ խմել օրը 3 անգամ: Օգտակար են դեղատնային սնձի, բանջարանոցային սպանախի, խատուտիկի թուրմերը: Դեղաբույսերը լայն կիրառություն ունեն նաև արյունահոսությունը դադարեցնելու համար:
Երկաթ ու երկաթաղեր են պարունակում նաև կարտոֆիլը, դդումը, սոխը, սխտորը, սամիթը, կոկռոշը, ազնվամորին, խաղողը:
Ասկորբինաթթվով հարուստ են սև հաղարջը, մասուրը, ազնվամորին: Դրանց պտուղներից ու տերևներից պատրաստում են վիտամինային թեյ:
Վիտամինային թեյ
Արոսենու պտուղներ` 25 գ,
սև հաղարջ` 25 գ,
ընդունել օրական մեկ բաժակ:
Թուրմ
մասուր` 25 գ,
սև հաղարջ` 25 գ,
ընդունել մեկ բաժակ, օրական 3-4 անգամ:
Հարկավոր է ուշադրություն դարձնել սննդին. այն պետք է հարուստ լինի սպիտակուցներով, երկաթով, վիտամիններով: Ամինաթթուների ու սպիտակուցների գլխավոր աղբյուրը միսն է: Խորհուրդ են տրվում` բազուկը, լոլիկը, եգիպտացորենը, ընդեղենը, ելակը (մորին), թոքը, ձկնեղենը:
Օրգանիզմի ամրապնդման համար ցանկալի է զբաղվել ֆիզկուլտուրայով, զբոսնել բնության գրկում, լեռներում: Հանգիստը կազմակերպել հանքային ջրերով հարուստ առողջարաններում. այստեղ երկաթն իոնացված վիճակում է և հեշտ է յուրացվում աղիքներում:
Պայծառատես Վանգայի դեղատոմսերը
1.Թիկունքի ցավի դեպքում . վերցնել 1 քմ մաքուր սպիտակ կտոր, վրան 100 գ զենքի յուղ քսել և 3 գիշեր (առանց ընդմիջման) դնել թիկունքին:
2. Մեջքը տրորել մեղրով, ընդհատ ` ոսկորները մաշկից պոկելու նման շարժումներով: Նույնը կրկնել հաջորդ օրը` մինչև ցավն անհետանա:
2.1. Երեխաների բրոնխիտի դեպքում խոզի յուղի մեջ 2 ձվից ձվածեղ անել, առատ աղ ցանել ու հենց սառչի,դնել երեխայի կրծքավանդակին ու թողնել ողջ գիշեր:
2.2. Վերցնել կարմրագլուխ սոխ, մաքրել ու մեջտեղում փոսիկ բացել, մեջը շաքարավազ լցնել: Ամեն օր մի այդպիսի գլուխ սոխ ուտել, մինչև լրիվ կազդուրվելը:
2.3. Հիվանդության առաջին փուլում մեկ անգամ մեկ թեյի գդալ գերչակի յուղ խմեցնել:
3. Դեմքի մաշկի բորբոքման համար հիվանդ տեղերին հոսող ջրերի քարերից պոկված ջրիմուռ
դնել:
4. Դիմանյարդի բորբոքման դեպքում ածուխի վրա կարմրացնել ասեղն ու թեթև հպումներով(ծակծկելով) մշակել սկզբում դեմքի առողջ հատվածը, այնուհետև հիվանդը: Թեթև այրվածքները շուտով կանցնեն` առանց հետքեր թողնելու:
5.Արյան բարձր ճնշման դեպքում բաժակի մեջ մեկ ճաշի գդալ եգիպտացորենի ալյուր լցնել ու վրան տաք ջուր ավելացնել այնքան, որ բաժակը լցվի: Թողնել մեկ գիշեր: Առավոտյան խմել` աշխատելով նստվածքը չխառնել:
6.1.Մազաթափության դեմ. մազերը լվանալ և վերջում ողողել բաղեղի (плющ) թուրմով:
2.Մազերը լվանալ , սակայն օճառի փոխարեն օգտագործել բժշկական սպիտակ կավ: Դրանից հետո մեկ ամսվա ընթացքում մազաթափ մասերին քսել թեթևակի խորոված կիտրոն:
7.Շաքարախտի նախնական փուլում (երեխաների համար) հավաքել սպիտակ թթենու ծաղիկը, և եփուկ պատրաստել, դրանով ցողել երեխային:
8.Վախի դեպքում պետք է անմիջապես մի բաժակ ջուր խմել, որի մեջ ոչ մեծ քանակությամբ շաքար է լուծված:
9.Երեխաների հազի դեպքում 100 գ մեղրը թարմ կարագի հետ խառնել ու ավելացնել մի քիչ վանիլին: Լավ խառնել, ընդունել օրական մեկ թեյի գդալ: