Թունավորումներ. Ինչպե՞ս ցույց տալ առաջին օգնություն

Թունավորում է համարվում օրգանիզմ ներթափանցած թունավոր նյութերի պատճառով առաջացած հիվանդագին վիճակը: Թունավոր նյութերը կարող են օրգանիզմ ներթափանցել տարբեր ճանապարհներով` աղեստամոքսային, շնչառական ուղիներով, մաշկի կամ արյան միջոցով և այլն:

Տարբերում են թունավորումների մի քանի տեսակ:

* Թունաքիմիկատներով կամ այլ վտանգավոր նյութերով թունավորումները բավական հաճախ են հանդիպում մեր առօրյա կյանքում, ասենք` գազի կամ թունաքիմիկատների սխալ օգտագործման հետևանքով: Երբեմն այդպիսի թունավորումները կապված են մասնագիտական գործունեության հետ:

* Սննդային թունավորումները պատահում են ոչ թարմ կերակրի կամ մի քանի տեսակի «իրար չսազող» կերակուրներ խառնելու հետևանքով:

* Թունավորումներ դեղորայքի սխալ օգտագործման կամ սխալ չափաքանակի պատճառով: Այսպիսի թունավորումներ հաճախ են լինում երեխաների մոտ, եթե նրանք անգիտակցաբար խմում են մեծերի անզգուշության պատճառով իրենց հասանելի տեղերում թողած դեղերը:

Թունավորման առաջին ախտանշաններն են` սրտխառնոցը, փսխումը, սառը քրտինքը, սարսուռը, ջղաձգությունը, հանկարծակի թուլությունը և քնկոտությունը:

Թունավորման նույնիսկ նվազագույն կասկածի դեպքում պետք է անհապաղ շտապօգնություն կանչել: Սակայն, մինչև բժիշկների գալը, անհրաժեշտ է տուժողին առաջին օգնություն ցույց տալ:

Առաջին հերթին պետք է պարզել, թե ինչով է թունավորվել տուժողը: Փորձեք հարցնել հենց տուժողից, նրա մոտիկներից կամ այլ ականատեսներից: Եթե հարցնելը հնարավոր չէ, ուշադրություն դարձրեք տուժողի բերանի հոտին (ալկոհոլի, քացախի կամ եթերի հոտը հետևություններ անելու հնարավորություն կտա):

Ամեն տեսակի թունավորումների ժամանակ առաջին հերթին հարկավոր է թույնը օրգանիզմից հնարավորինս արագ  հեռացնել (կամ էլ վնասազերծել այն օրգանիզմի ներսում, եթե այն անհնար է դուրս բերել):

Ահա թե ինչ է պետք անել, եթե թունավոր նյութը ներթափանցել է օրգանիզմ բերանի խոռոչից.

• Հարկավոր է ստիպել տուժողին փսխել (ամենահեշտ ձևը մատները բերանից կոկորդը տանելն է):
• Հետո անհրաժեշտ է նրան խմեցնել 4-5 բաժակ գոլ ջուր (30-35 աստիճան) և կրկին փսխում առաջացնել:
• Այս գործողությունները կարելի է և երբեմն հարկավոր է կրկնել մի քանի անգամ, որպեսզի թույնը հեռացվի ստամոքսից:
• Այնուհետև պետք է ողողել բերանի խոռոչը:
• Տուժողին 2 բաժակ սառը ջուր խմեցնել և պառկեցնել կողքի վրա, ծածկել վերմակով:
• Երբ տուժողն իրեն ավելի լավ զգա, կարելի է նրան թեյ կամ վիտամիններով հարուստ բնական հյութ (խնձոր կամ նարնիջ) տալ:
• Ամեն դեպքում անհրաժեշտ է բժիշկ կանչել, եթե նույնիսկ տուժողն իրեն արդեն համեմատաբար լավ է զգում:

Ինչ ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ անել

• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ ստիպել տուժողին փսխել, եթե նա անգիտակից է:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ փսխել, եթե տուժողը թույլ սիրտ կամ արյան շրջանառության խախտումներ ունի:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ փսխել հղի կանանց:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ փսխել ջղաձգության ժամանակ:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ փսխել, եթե տուժողը թունավորվել է նավթամթերքով, քիմիական թթուներով կամ հիմնային նյութերով:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ թունավորված մարդուն գազով ըմպելիք տալ:
• ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ հիմնային նյութերով թունավորման դեպքում թթուներ տալ, և ընդհակառակը:

«Անկախի» հաջորդ համարներում կխոսենք այլ տեսակի թունավորումների, ինչպես նաև թունավոր կենդանիների խայթոցների դեպքում ցույց տրվող առաջին օգնության մասին: