«Կան երկրներ, որոնց բացարձակապես ձեռնտու չի լինի, եթե Հայաստանում հանդարտ ընթանան պրոցեսները». Վազգեն Մանուկյանը` Պարույր Հայրիկյանի միջադեպի վերաբերյալ

ՀՀ Հանրային խորհրդի նախագահ, ԱԺՄ նախագահ Վազգեն Մանուկյանը փետրվարի 1-ին «Արմնյուզ» հեռուստաընկերության ուղիղ եթերում հարցազրույց է տվել Հայաստանի նախագահի թեկնածու, ԱԻՄ նախագահ Պարույր Հայրիկյանի նկատմամբ իրականացված մահափորձի վերաբերյալ:

Ներկայացնում ենք այն ստորև.

«Պարոն Մանուկյան, հնարավո՞ր է, որ Պարույր Հայրիկյանն ունենար այնպիսի թշնամի, որը ցանկանար անձնական վրեժ լուծել նրանից»:

«Երկու հարց կարելի է առաջ քաշել` դեպքն ուղղված է Պարույր Հայրիկյանի անձի՞ դեմ, թե՞ նրա դեմ ուղղելով` ուրիշ հարցեր լուծելուն: Քիչ հավանական եմ համարում, որ հենց նրա անձի դեմ էր ուղղված: Ես սա գնահատում եմ որպես դեպք` ուղղված թեկնածուի դեմ, այսինքն, դրդապատճառը քաղաքական է. կա´մ ուղղված է ընտրությունների դեմ` առանց հաշվի առնելու, թե ինչ ազդեցություն կունենա Հայաստանի իմիջի վրա, կա´մ հենց արված էր Հայաստանի իմիջը խաթարելու համար»:

«Ո՞ւմ էր ձեռնտու այս քայլը»:

«Եթե դա ընտրությունների և Հայաստանի իմիջի հետ էր կապված, ապա կարող ենք ենթադրություններ անել, բայց երևի ճիշտ չէր լինի ենթադրություններ անել հեռուստացույցով, որովհետև ամեն մի անսպասելի բան հիմա կարող է հայտնաբերվել: Ավելի լավ է` քննչական մարմինները դրանով զբաղվեն:

«Այսինքն, Դուք ունեք որևէ վարկած, որ Ձեզ համար ավելի հավանակա՞ն է»:

«Ես, իհարկե, մտքում ունեմ շատ ավելի վարկածներ, քան թույլ եմ տալիս արտահայտել, բայց վերջնական պատկերացում չունեմ, թե ոնց է սա տեղի ունեցել»:

«Ինչո՞ւ հենց Պարույր Հայրիկյանը»:

«Եթե անողները որոշել էին խփել ընտրություններին և դրանով մեծ աղմուկ բարձրացնել, ապա Պարույր Հայրիկյանը չակերտավոր հարմար թեկնածու էր, քանի որ խորհրդային տարիներին եղել է այլախոհ` հարգված այլախոհ, որը բավականին երկար ժամանակ նստել է բանտերում: Այսինքն, Պարույր Հայրիկյանն ունի այն անունը, որի  շուրջ միջազգային աղմուկն ավելի հեշտ կբարձրանար, քան ավելի քիչ հայտնի թեկնածուի դեպքում»:

«Շրջանառվում է մի վարկած, թե սա կարող էր կազմակերպված լինել հենց Հայրիկյանի շրջապատի կողմից` որպես ընտրությունների շեմին ինքնագովազդի լավ տարբերակ»:

«Պարույր Հայրիկյանը բավականին պրագմատիկ մարդ է և ինքնագովազդի համար իր կյանքը ռիսկի չէր ենթարկի: Կարծում եմ` դա ծիծաղելի վարկած է»:

«Փաստորեն, սա Պարույր Հայրիկյանի հետ կապված առաջին միջադեպը չէ նախընտրական շրջանում: 1991 թվականին Պառավաքարում նման միջադեպ եղել է նրա դեմ, երբ նա նախագահի թեկնածու էր»:

«Անկախության սկզբնական տարիներին` լի էմոցիաներով, չկարգավորված հարցերով, այդպիսի դեպքերը բացառիկ չէին: Ես կարող եմ իմ ընտրություններից հազարավոր այդպիսի դեպքեր հիշել: Ոչ հասուն հասարակության մեջ քաղաքականության ամենակարևոր հանգամանքը դառնում է` ես սրան սիրում եմ կամ ես սրան չեմ սիրում: Կարծում եմ` մենք այդ վիճակից դուրս ենք եկել: Դեպքեր միշտ էլ եղել են, սակայն լինում էին մրցակցության պատճառով` իշխանություն-ընդդիմություն կամ ընդդիմության ներսում, բայց այս ընտրությունների ժամանակ այդպիսի բուռն, անզիջում, ներքին մրցապայքարի որևէ էլեմենտ չկա, որը մի քիչ գոնե բացատրի դեպքը»:

«Արտառո՞ց դեպք է Հայաստանի համար»:

«Արտառոց է ցանկացած երկրի համար, ուր մնաց Հայաստանի պես երկրի, որը բազմաթիվ պրոբլեմներ ունի հարևանների հետ, որոնք անհամբեր սպասում են` մի բան լինի, որ Հայաստանի վրա վարկաբեկող մի բան գտնեն: Կան երկրներ, որոնց բացարձակապես ձեռնտու չի լինի, եթե Հայաստանում հանդարտ ընթանան պրոցեսները, որովհետև դա զրկում է նրանց Հայաստանը վերահսկելուց: Այդ տեսանկյունից` շատ-շատ ուժերի համար դա կարող էր ձեռնտու լինել, բայց դա չի նշանակում, որ անպայման այդ ուժերն են կազմակերպել: Պարզ օրինակ բերեմ. եթե անձրև է գալիս, գյուղացուն ձեռնտու է, բայց չի նշանակում, որ գյուղացին է դա կազմակերպել»:

«Ի՞նչ պետք է անեն քաղաքական ուժերն այս պահին»:

«Զսպվածություն պետք է ցուցաբերեն: Պայքարը շարունակվում է: Կոնսոլիդացիայի մասին են խոսում, բայց ես լավ չեմ պատկերացնում` ի՞նչ է նշանակում թեկնածուների կոնսոլիդացիա: Դա կարող է լինել միայն մի հարցում` բոլորը ցանկանան Պարույրին առողջություն, ցանկանան, որ Հայաստանի վրա որևէ նոր բիծ չառաջանա, բայց շարունակեն պայքարել իրենց գաղափարների, սկզբունքների համար: Սա ուղղակի ցույց է տալիս, որ շատ զգույշ է պետք լինել, քանի որ Հայաստանը գտնվում է այն վիճակում, որ շատ հեշտությամբ կարելի է խոցել: Այսինքն, դու կարող ես իշխանությանը չսիրել, մեկը մյուսին չսիրի, բայց այդ ամենը չպետք է բերի նրան, որ Հայաստանը ստանա հարված: Իսկ հարվածը Հայաստանին` նշանակում է տարածքային կորուստ: Շատ անմիջական, շատ պարզ են այդ հարցերը լուծվում»:

«Պարույր Հայրիկյանը կշարունակի՞ պայքարը, թե՞ երկշաբաթյա «թայմ աութի» անհրաժեշտությւն կլինի»:

«Կարծում եմ` կշարունակի: Նա ամուր մարդ է, շուտ կապաքինվի: Մի քիչ ցավում եմ այս դեպքի համար նաև այն առումով, որ եվրոպական կառույցները որոշումներ են ընդունում, որ Ադրբեջանում քաղբանտարկյալ չկա, իսկ մեզ մոտ այս դեպքն է տեղի ունենում: Կամաց-կամաց կարծես ամեն ինչ արվում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը հավասարվեն, այնինչ մենք իրարից շատ ու շատ հեռու ենք` որպես պետություն և հասարակություն»:

«Դեպքը կստվերի՞ ընտրությունների ամբողջ ընթացքը, թե ոչ»:

«Դե ստվերելը ո՞րն է, բոլորի տրամադրության վրա էլ սա ազդելու է: Բայց ցանկացած վատ դեպք խելոք մարդիկ օգտագործում են իրենց օգուտը առաջ տանելու համար: Ես կարծում եմ` այս դեպքը կարող է նպաստել Հայաստանում որոշ մթնոլորտի առողջացմանը, քաղաքական կուլտուրայի զարգացմանը: Ամեն մի չարիք պետք է կարողանալ օգտագործել ի բարիք»:

«Այսինքն, այս միջադեպը հնարավո՞ր է պատճառ դառնա, որ քաղաքական ուժերը միավորվեն»:

«Մենք կարող ենք միավորվել Հայաստանի ապագայի, Հայաստանում ազատ ընտրություններ, ժողովրդավարություն հաստատելու հարցում, բայց չենք կարող միավորվել ծրագրերի շուրջ: Ինչ վերաբերում է տարաձայնություններին, ապա դրանք միշտ կլինեն, առանց տարաձայնությունների, չկա զարգացում, պարզապես պետք է տարաձայնությունները լուծելու ձևերը փոխվեն»:

«Շատ է խոսվում, որ հայ հասարակությունը շատ անտարբեր է իրադարձությունների նկատմամբ: Ի՞նչ եք կարծում, հանրության արձագանքն այս միջադեպի վերաբերյալ ինչպիսի՞ն էր»:

«Համամիտ չեմ, որ հասարակությունն անտարբեր է: Այս դեպքով էլ բոլորը մտահոգված են, բոլորը քննարկում են` ոմանք հետաքրքրասիրությունիւց ելնելով, շատերը` Հայաստանով մտահոգ: Ո՞նց կարող են հայերն անտարբեր լինել: Կարծում եմ` մտահոգությունը մեծ է հասարակության մեջ:

«Հայրիկյան անձի՞, թե՞ պետության համար»:    

«Հիմնականում, իհարկե, պետության: Բայց չարժե դա անջատել: Բոլորը հիմա միավորված են կարեկցանքի զգացմունքի շուրջ` Հայրիկյանի նկատմամբ, բայց մտահոգված են նաև այն երկրի ապագայով, որտեղ ապրում են: Այդ տեսակետից, իհարկե, երկրի հետ կապված մտահոգությունը դոմինանտ է շատերի համար»:

«Ի՞նչ եք կարծում` հանցագործությունը կբացահայտվի՞ և եթե այո, ապա ի՞նչ ժամկետներում»:

«Եթե պարզունակ մի դեպք լինի, կբացահայտվի, եթե ոչ, կարող է նաև չբացահայտվել: Ինչքան չբացահայտվի, այնքան ուրեմն խորը ուժեր են հետևում թաքնված»:

«Թեկնածուներն ընտրարշավը կշարունակե՞ն»:

«Կարծում եմ` կգան միևնույն եզրակացության, բայց մինչ այդ եզրակացությունն ընդունելը, կխորհրդակցեն Պարույր Հայրիկյանի հետ»:

Վազգեն Մանուկյանը առողջություն մաղթեց Պարույր Հայրիկյանին` համոզմունք հայտնելով, որ նա ամուր մարդ է և շատ արագ դուրս կգա այս իրավիճակից: