Տիգրան Սարգսյան.Մենք Ռուսաստանի հետ խնդիր չունենք

Հարցազրույց | | November 29, 2012 17:11

ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը «Ինտերֆաքսին» պատմել է Ռուսաստանի հետ երկկողմանի համագործակցության, հայկական ատոմակայանի նոր բլոկի շինարարության և ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի մասին:
Մոսկվա 26 նոյեմբերի: INTERFAX.RU- Հայաստանի վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը «Ինտերֆաքսի» թղթակիցներ Հովհաննես Քոսյանին և Ալեքսանդր Կորզինին տված հարցազրույցում պատմել է Ռուսաստանի հետ երկկողմանի համագործակցության, Մաքսային և Եվրասիական միությունների վերաբերյալ պաշտոնական Երևանի դիրքորոշման մասին:

-Տիգրան Սուրենի, Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև ձևավորվել են ինքնատիպ՝ դաշնակցային հարաբերություններ: Դա ի՞նչ առավելություններ է տալիս Հայաստանին, ո՞ր համատեղ ծրագրերն են Ձեզ համար համարվում առաջնահերթ այդ հարաբերություններում: Ձեր տեսանկյունից կա՞ն լուրջ խնդիրներ համագործակցության ոլորտում:

– Ռազմավարական գործընկերային փոխհարաբերությունները ենթադրում են, որ նման համագործակցության հիմքում ընկած է ոչ թե շահի, այլ ընդհանուր արժեքների հասկացությունը, այսինքն՝ մեր համատեղ ապագայի և անցյալի ընդհանուր տեսլականը: Դժվար է ռազմավարական անվանել այն գործընկերային հարաբերությունները, որոնք կառուցվում են միայն սեփական հետաքրքրությունների տեսանկյունից: Եվ ակնհայտ է, որ Հայաստանի և Ռուսաստանի փոխհարաբերությունները չեն կառուցվում միայն շահի վրա:
Աշխարհում հիմա տեղի են ունենում փոթորկոտ գործընթացներ: Աշխարհն արագ փոխվում է, ուժեղանում է երկրների փոխկախվածությունը: Մարդկության առջև կանգնած են նոր մարտահրավերներ և նոր ռիսկեր: Դա նշանակում է, որ մենք համատեղ պետք է փնտրենք մեր ընդհանուր ապագայի կառուցման ուղիները՝ հաշվի առնելով նոր մարտահրավերներն ու իրողությունները: Դա նշանակում է, որ մենք և մեր ռուս գործընկերներն այսօր չունենք միանշանակ պատասխաններ: Մենք որոնումների մեջ ենք: Եթե մենք փնտրում ենք, ուրեմն՝ դա միասին պետք է անենք: Այդ դեպքում որոշումն էլ կլինի մեր սեփականությունը և մենք պատասխանատվություն կկրենք մեր ճիշտ և սխալ որոշումների համար:
Այսօրվա դրությամբ հիմնական խնդիրն է՝ ստեղծել համագործակցության այնպիսի հարթակ, որը թույլ կտա մեր գործընկերների հետ բաց քննարկել այդ բոլոր խնդիրները, և ամենագլխավորը՝ ձևավորել միասնական գաղափարական հարթակ համատեղ ապագայի վերաբերյալ:

-Ռուսաստանը Հայաստանի առևտրային գլխավոր գործընկերն է, էներգակիրների գլխավոր մատակարարը: Այդուհանդերձ, ԶԼՄ-ները գրում են, որ Ռուսաստանն ու Հայաստանը դեռ չեն կարողանում համաձայնության գալ գազի սակագնի շուրջ: Մասնավորապես, Ռուսաստանն առաջարկում է այն բարձրացնել մինչև 330 դոլար 1000 խմ դիմաց : Դա այդպե՞ս է:

-Պետք է ասեմ, որ չկա խնդիր, որի շուրջ մենք չկարողանանք համաձայնության գալ, և երբեք էլ չի եղել: Մենք միշտ համաձայնության ենք եկել: Այս դեպքում հիմնական սկզբունքների առումով համաձայնության ենք եկել, մնում է տեխնիկական մանրամասների մշակումը: Բանակցային գործընթացի ժամանակ կոռեկտ չէ հասարակության դատին ներկայացնել համատեքստից հանած այս կամ այն իրադրությունը: Դա ճիշտ չէ, այդ պատճառով, երբ ավարտենք բանակցային գործընթացը, ամեն ինչ պարզ կլինի:

-Իսկ դա ե՞րբ կլինի:

-Մոտ ժամանակում: Կարծում եմ` մինչև տարեվերջ մենք պետք է վերջացնենք բանակցությունը:

– Գազի շարունակական մատակարարման պայմանո՞վ՝ ներառյալ գնային պայմաննե՞րը:

-Այո:

– Գներն ամեն դեպքում փոխվելո՞ւ են, թե՞ ոչ:

-Գները կփոխվեն` կախված միջազգային գնային միջավայրից: Ակնհայտ է, որ դրանք չեն կարող ամրագրվել մշտապես: Փոխվում է միջազգային գների միջավայրը՝ բարձրանում են, իջնում: Իհարկե, պայմանավորվող կողմերը պետք է համաձայնության հասնեն գների որոշման մեթոդաբանությանառումով: Այդ դեպքում փոփոխությունները կընդունվեն առավել հանգիստ:

-Ինչպես գրում են տեղական ԶԼՄ-ները, շատերը կարծում են, որ հաջորդ տարվանից գազի գինը ներքին շուկայում բոլոր դեպքերում կբարձրանա:

-Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչպիսին կլինի գազի գների միջավայրը, կբարձրանա՞ այն, թե կիջնի` պետք է նայել, այնպես որ, ցանկալի չէ հոռետեսական ազդակներ ուղարկել մեր հասարակությանը: Եկեք սպասենք:

-Իսկ բանակցությունը կառուցողակա՞ն է:

-Ինչպես միշտ:

-Ռուս-հայկական համագործակցության ոլորտներից է խաղաղ ատոմը: Ե՞րբ է նախատեսվում սկսել Հայկական ատոմակայանի նոր բլոկի շինարարությունը: Ինչպե՞ս եք պատկերացնում շինարարության ֆինանսավորումը, և ե՞րբ է լուծվելու ֆինանսավորման հարցը:

-Մեր նախնական պայմանավորվածությունն այն է, որ ստեղծում ենք համատեղ ձեռնարկություն մեր ռուս գործընկերներ հետ՝ 50/50 համամասնությամբ: Դա նշանակում է, որ 50 տոկոսը ֆինանսավորում է Ռուսաստանը, 50 տոկոսը՝ մենք: Քննարկել ենք այդ նախագծի ֆինանսավորման մի քանի սխեմա: Ունենք օպերատոր, որը 2 տարի է ինչ մշակում է բիզնես մոդելը և նոր բլոկի շինարարության աշխատանքի ադյունավետության հաշվարկներն է անում: Օպերատորի աշխատանքում առկա է նաև ներդրողների հարցը. ի՞նչ բաժին կունենան ներդրողները, որքա՞ն պետք է ներդնեն և այլն: Բացառված չէ, որ մենք կարող ենք վերանայել մեր մասնակցության բաժինը և Ատոմակայանի շինարարության մեջ ներգրավել մասնավոր ներդրողներին: Ամեն դեպքում մեր ռուս գործընկերները պատրաստ են քննարկել այդ մոդելը ևս, քանի որ խոշոր ներդրողների կողմից ունեցել ենք հետաքրքիր առաջարկներ. նրանք իրենց ներդրումների համար փնտրում են նոր ոլորտներ: Այնպես որ, այդ տարբերակը մենք չենք բացառում, ինչպես նաև չենք բացառում այդ նախագծի ներքո վարկային ռեսուրսների ներգրավումը:
Ծրագրի համաձայն, շինարարությունը պետք է սկսվեր 2014 թվականից, բայց, ցավոք, Ճապոնիայի իրադարձությունները, որոնք դրսևորվեցին Ֆուկուսիմա ատոմակայանի վթարից հետո, լրացուցիչ շատ ժամանակ խլեցին մեզնից: Միջազգային հանրությունը սկսեց վերանայել իր վերաբերմունքն ատոմային կայանների նկատմամբ, խստացնել անվտանգության կանոնները, ինչով պայմանավորված մենք նախաձեռնեցինք նախ գործող կայանի լրացուցիչ միջազգային ստուգում, ապա խստացրեցինք նոր բլոկների նկատմամբ պահանջները, որպեսզի 100 տոկոսով վստահ լինենք, որ նոր բլոկի անվտանգությունը համապատասխանում է արդիական չափորոշիչներին:

-Ի՞նչ ներդրողների մասին է խոսքը: Ո՞ւմ հետ են տարվում բանակցությունները:

-Հետաքրքրություն են ցուցաբերել ներդրողներ Ամերիկայից, Ճապոնիայից և Մերձավոր Արևելքից և նրանց հետ պետք է պայմաններ մշակել:

-Նրանց հետ բանակցություններ դեռ չե՞ն տարվում:

-Ոչ, միջնորդները դեռ պարզում են մանրամասները:

-Նախագծի իրականացման հարցում դիտարկվո՞ւմ է արդյոք ռուսական պետական վարկի ստացման հնարավորություն:

-Այո, դա այլընտրանքային տարբերակներից է, այդ թվում դիտարկվում է Եվրասիական հակաճգնաժամային հիմնադրամից վարկային միջոցների ստացման հնարավորությունը: Մենք հաշվի ենք առնում բոլոր տարբերակները:

-Իսկ «Ռոսատոմը» դիտարկվո՞ւմ է իբրև ներդրող:

– Այո, իհարկե, մեր հիմնական գործընկերը «Ռոսատոմն» է:

-Գոյություն ունի՞ Ռուսաստանի նկատմամբ Հայաստանի պարտքի խնդիր:

-Խնդի՞ր, մենք չունենք խնդիր Ռուսաստանի հետ: Եթե ծագում են ինչ-որ հարցեր, դրանք լուծվում են աշխատանքային կարգով:
Մենք քննարկում ենք Ռուսաստանի մասնակցության հնարավորությունը դոնորների համաժողովին, որը նախատեսում ենք իրականացնել Համաշխարհային բանկի, Եվրամիության, Ասիական զարգացման բանկի, Եվրոպական վերակառուցման և զարգացման բանկի հետ միասին, որպեսզի ֆինանսական ռեսուրսներ ներգրավենք տնտեսական և ինստիտուցիոնալ զարգացման բարեփոխումների տեմպերը արագացնելու համար:
Ներկայումս զարգացման նախագծերի և համաժողովի ամբողջական կառուցվածքի նախապատրաստման աշխատանքներ են տարվում: Մենք պաշտոնապես դիմել ենք Ռուսաստանին մասնակցության խնդրանքով: Դոնորների նման համաժողովներ շատ երկրներ են անցկացնում, հատկապես այնպիսիք, որոնք ունեն ֆինանսական և տեխնիկական օգնության կարիք` աղքատությունը հաղթահարելու, բարեփոխումները խթանելու, կենսամակարդակը բարձրացնելու համար: Հենց այդ մոդելով ենք մենք պատրաստում դոնորների համաժողովը: Իհարկե, այդ ամենը ենթադրում է, որ մեր ռուս գործընկերների հետ պետք է մանրամասնորեն մշակենք ֆինանսավորման ենթադրվող նախագծերը՝ վարկային գծով կամ դրամաշնորհային տարրերով:

-Իսկ պարտքի առումո՞վ:

-Պարտքի առումով մենք բացարձակ խնդիր չունենք: Հայաստանի արտաքին պարտքի մակարդակը միջինից ցածր է համարվում, և մենք 100 տոկոսով կատարում ենք արտաքին պարտքի սպասարկման բոլոր պարտավորությունները:

-Ինչպիսի՞ն է Երևանի դիքորոշումը Մաքսային միության և Եվրասիական միության նկատմամբ: Դուք դիտարկո՞ւմ եք այդ կառույցներ մտնելու հնարավորությունը:

-Հայաստանը հայտարարել է, որ շահագրգիռ է ԱՊՀ և Եվրասիական միության շրջանակներում ինտեգրացիոն գործընթացներով: Մեր երկրների նախագահների վերջին հանդիպման ընթացքում այդ հարցերը ևս հնչել են, և Վլադիմիր Պուտինը շատ հստակ նկատեց, որ Հայաստանն առանձնահատկություն ունի, չկան ընդհանուր սահմաններ Եվրասիական միության և Մաքսային միության հետ: Համաշխարհային պրակտիկայում նման օրինակ չկա, որ երկիրը, չունենալով ընդհանուր սահման, մտնի Մաքսային միություն: Այդ պատճառով նախագահների հանձնարարությամբ ստեղծվել է աշխատանքային խումբ: Մեր կողմից այն գլխավորում է Էկոնոմիկայի նախարարը, Ռուսաստանի կողմից` համապատասխան նախարարը: Աշխատանքային խումբը մշակելու է գործիքներ, որոնք թույլ կտան խթանել ինտեգրացիոն գործընթացներն՝ այդ առանձնահատկությունները հաշվի առնելով:

-Վրաստանի նոր կառավարությունը Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները լավացնելու հայտարարություն է արել, այդ թվում նաև երկաթուղու վրաց-աբխազական հատվածի վերագործարկման հարցում: Որքանո՞վ է այն կարևոր Հայաստանի համար, պատրա՞ստ է Երևանը ֆինանսական և տեխնիկական մասնակցություն ունենալ երկաթգծի վերականգնմանը:

-Երկաթգծի վրաց-աբխազական հատվածի բացումը Հայաստանի համար չափազանց կարևոր հարց է: Դա նշանակում է՝ երկաթուղային տրանսպորտով բեռնափոխադրման հնարավորություն դեպի Ռուսաստան և հակառակը` Վրաստանի միջով, ինչն իր հերթին էականորեն կլավացնի բեռնափոխադրումը և կնվազեցնի արտահանողների ու ներկրողների ծախսերը: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի համար, որի սահմանի մեծ մասն արգելափակված է Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից, ամեն մի նոր տրանսպորտա-փոխադրումային տարանցիկ միջանցք ստեղծում է արտադրության, առևտրի և զբոսաշրջության զարգացման ու ընդլայնման լրացուցիչ պայման: Ահա թե ինչու ոչ մի կասկած չի կարող լինել այդ հարցում: Ինչ վերաբերում է տեխնիկական հարցին, ապա չեմ կարծում, որ դա երկաթուղու գործարկման հետ կապված հիմնական խնդիրն է, քանի որ կան ընկերություններ, որոնք պատասխանատու են երկաթուղու նորմալ շահագործման համար, նրանք սահմանում են սակագները, հետո ապահովում երկաթուղու արդյունավետ գործարկումը:

-Իսկ այլ մասնակցություն Հայաստանը չի նախատեսո՞ւմ, օրինակ ասենք՝ միջնորդական կամ լոբբինգի:

-Մենք այդ հարցը դեռ չենք քննարկել: Օրակարգում այս պահին լոբբիստական կամ միջնորդական միջոցառում չկա: Ժամանակ է պետք հասկանալու համար, թե ինչպես կնորմալանան երկկողմ հարաբերությունները: Այստեղ պետք է աշխատել Մի վնասիր սկզբունքով:

-Սկսվե՞լ է արդյոք Երևան-Բաթում ավտոմայրուղու շինարարությունը: Ի՞նչ քաղաքական և տնտեսական շահաբաժին կստանա Հայաստանն այդ նախագծից:

-Դա Հյուսիս-հարավ արագընթաց ճանապարհն է, որը մենք սկսել ենք իրականացնել Ասիական զարգացման բանկի հետ համատեղ՝ ստորագրելով 500 մլն դոլար վարկային ռեսուրս ներգրավելու համաձայնագիր: Նման ծրագիր իրականացնում է նաև Վրաստանն իր տարածքում Եվրոպական վերակառուցման և զարգացման բանկի ֆինանսավորմամբ: Այդ արագընթաց ճանապարհներն ինտեգրվելու են: Այս հարցում խիստ շահագրգիռ ենք, քանի որ Հայաստանի տարածքում մինչև հիմա չեն եղել ժամանակակից, միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան արագընթաց ճանապարհներ: Դրանք, իհարկե, շատ թանկ ճանապարհներ են, բայց հասկանալի է, որ թանկությունը պայմանավորված է այն տեխնիկական պայմաններով ու չափորոշիչներով, որոնք այսօր մենք ներդնում ենք: Հյուսիս-հարավ ավտոմայրուղու շինարարության ողջ արժեքը գնահատվում է 1.5 մլրդ դոլարի չափ: Ասիական զարգացման բանկը նաև համակարգում է աշխատանքը մյուս ներդրողների հետ, որոնք հետագայում մասնակցելու են այս նախագծի ֆինանսավորմանը:

-Ի՞նչ ներդրողների մասին է խոսքը:

-Դրանք հիմնականում միջազգային ֆինանսական կազմակերպություններ են, որոնք երկարաժամկետ վարկ են տրամադրում ցածր տոկոսադրույքով:

-Հայաստանը զգացե՞լ է Իրանի նկատմամբ արևմտյան երկրների կիրառած պատժամիջոցների ազդեցությունը: Հաղորդագրություններ տարածվեցին, թե Թեհրանն արդեն դադարեցրել է Հայաստան արտահանել ավելի քան 500 անուն ապրանք:

-Ակնհայտ է, որ միջազգային պատժամիջոցները, որոնք կիրառվում են Իրանի նկատմամբ, հարվածում են մեր տնտեսությանը, քանի որ այսօր մենք երկու ելք ունենք համաշխարհային շուկաներ՝ Վրաստանի և Իրանի միջոցով: Միջազգային պատժամիջոցները գործնականում զրոյի են հավասարեցնում Իրանի հետ աշխատելու, այդ թվում տարանցիկ բեռնափոխադրում իրականացնելու հնարավորությունը: Դա մեծ խնդիրներ է առաջացնում Հայաստանի համար: Այդ պատճառով Իրանի միջոցով և այնտեղից դեպի Արևելք արտահանման ապրանքաշրջանառությունը մեծ չէ, ինչը նվազեցնում է դիվերսիֆիկացման հնարավորությունը, տրասնսպորտային ծախսերի մեծացման հաշվին բարդ մրցակցային իրավիճակ ստեղծում: Սահմանափակումները, որոնք ստիպված տարվում են Իրանի նկատմամբ, այդ թվում արտարժութային գործարքների առումով, զսպում են Հայաստանի և Իրանի տնտեսվարողների փոխգործակցությունը: Այդ ամենը շատ բացասաբար է ազդում մեր տնտեսության վրա:

-Դուք բարձրացնո՞ւմ եք այդ հարցերն արևմտյան գործընկերների հետ հանդիպումների ընթացքում:

-Իհարկե, մենք այդ հարցն արծարծում ենք Եվրամիության, ԱՄՀ և Համաշխարհային բանկի բանակցությունների ընթացքում: Նրանք բոլորը հասկանում են, որ դա լուրջ վնաս է հասցնում մեր տնտեսությանը, և ոչ միայն մեր: Եվրոպական շատ երկրներ որոշակի խնդիրներ են ունենում միջազգային պատժամիջոցների պատճառով:

-Ի՞նչ փուլում են Իրան-Հայաստան երկաթգծի և նավթատարի շինարարության բանակցությունները:

-Մենք հուշագրեր ենք ստորագրել իրանցի մեր գործընկերների հետ այդ երկու կարևոր ծրագրերը իրականացնելու նպատակահարմարության մասին: Երկաթգծի մասով ստորագրել ենք համաձայնագիր օպերատորի հետ, որը հիմա փնտրում է Հայաստանի տարածքում այդ նախագծի ֆինանսավորմամբ հետաքրքրված մասնավոր ներդրողներ: Իրենց հատվածը ֆինանսավորելու է իրանական կողմը:
Նավթատարի առումով ներկայումս աշխատում ենք տեխնիկական առաջադրանքի վրա, այդ նախագծի ծախսատարության, արժեքի, ժամկետի և այլ ուղղություններով: Այս երկու նախագծերը հայ-իրանական հարաբերությունների օրակարգում են:

-Նավթատարի շինարարության նախագծի իրականացումը ևս կախվա՞ծ է լինելու Իրանի դեմ կիրառվող պատժամիջոցներից:

– Պատժամիջոցները, իհարկե դժվարացնում են մեր աշխատանքը, անդրադառնում իրականացման արդյունավետության և ժամկետի վրա: Բայց բոլորովին վերջերս մենք սկսեցինք նոր հիդրոկայանի շինարարությունը Հայաստան-Իրան սահմանի վրա: Դա համատեղ ծրագիր է, որ ֆինանսավորվում է իրանցի մեր գործընկերների միջոցով: Նախագիծը ուշ մեկնարկեց վերոնշյալի պատճառով, բայց հիմա առաջ ենք մղում: Դա վերաբերում է նաև ձեր նշած նախագծերին: Որոշակի ուշացումով, բայց մենք գնում ենք ճիշտ ուղով:

-Ի՞նչ դիրքորոշում ունի Հայաստանը իրանական միջուկային խնդրում: Ինչպե՞ս են Երևանում ընկալում այն խոսակցությունները, թե Իրանի վրա հնարավոր է հարձակում Իսրայելի և ԱՄՆ-ի կողմից: Ընդհանուր առմամբ, ինչպե՞ս դա կանդրադառնա տարածաշրջանի վրա:

-Այն շատ վատ կանդրադառնա տարածաշրջանի իրավիճակի վրա, նաև այն երկրների, որոնք Իրանի անմիջական հարևաններն են: Կարող է առաջացնել բացասական իրադարձությունների շղթա, որը հետագայում դժվար կլինի կանգնեցնել, և որը կարող է բերել աղետալի իրադարձություններ: Մեր դիրքորոշումը հետևյալն է՝ մենք կողմ ենք բանակցային գործընթացով բոլոր հարցերի լուծմանը: Շատ կարևոր է, որ Իրանին հաջողվի միջազգային հանրության հետ համաձայնության գալ ատոմի խաղաղ օգտագործման վերաբերյալ:

-Որքանո՞վ ազդեց ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի վրա Սաֆարովի գործը: Դեռ մեկ տարի առաջ միջնորդները, հակամարտող կողմերը խոսում էին կարգավորման հիմնարար սկզբունքների մշակման մասին: Կա՞ առաջընթաց այդ հարցում:

-Սաֆարովի գործի հետ կապված իրադարձությունները իհարկե ազդեցին բանակցային գործընթացի վրա, քանի որ դրանք շոկային էին ոչ այնքան մեզ, որքան Մինսկի խմբի համանախագահների և միջազգային հանրության համար: Դատելով այն հայտարարություններից, որ մենք լսեցինք ԱՄՆ-ի, Եվրամիության, Ռուսաստանի կողմից՝ մեր բոլոր գործընկերները շոկի մեջ էին: Ոչ ոք չէր սպասում նման ցինիկ վերաբերմունք Ադրբեջանի կողմից. հերոսի կոչում տալ մեկին, ով կացնով սպանել է քնած մարդու, սա շատ բան է խոսում իրագործողի բարոյական կերպարի մասին:
Ակհայտ է, որ նման գործողությունները բացարձակ չեն նպաստում վստահության այն մթնոլորտի ձևավորմանը, որ անհրաժեշտ է ցանկացած միջազգային կարգավորման համար: Եվ, իհարկե, այդ ամենը շատ լուրջ հարված էր բանակցային գործընթացին, այն դրույթներին, որոնք փորձում էին ներդնել համանախագահները: Շատերը հիմա սկսեցին ավելի լավ հասկանալ՝ ինչի համար է պայքարում Ադրբեջանը, ինչի է ձգտում հասնել և ինչ մեթոդներով: Այն, կարծես, սթափեցնող դեր խաղաց:

– Լույս կա՞ թունելի վերջում, թե՞ դեռ ամեն ինչ անշարժ վիճակում է:

-Թունելի վերջում լույս կլինի այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը հրաժարվի իր ապակառուցողական քաղաքականությունից:

-Վերջերս այստեղ էին միջնորդները:

-Այո, այդ հանդիպումները կշարունակվեն արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով, համանախագահների մասնակցությամբ: Մենք խնդրի խաղաղ կարգավորման կողմնակից ենք և կառուցողական երկխոսություն ենք վարում: Բանակցային գործընթացին մասնակցող կողմերը տեսնում են, որ Հայաստանը, փոխզիջումային լուծում որոնելով, սկզբունքորեն տրամադրված է խաղաղ կարգավորման:

-Լեռնային Ղարաբաղից ստացված հաղորդագրությունների համաձայն Ստեփանակերտի օդանավակայանն արդեն պատրաստ է շահագործման: Բաքվում հայտարարում են, որ դեպի Ստեփանակերտ թռիչքները վտանգի տակ են դնում ուղևորների կյանքը: Ո՞րն է Հայաստանի դիրքորոշումը այս հարցում:

-Մեր դիրքորոշումը հետևյալն է` դա Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշված ժողովրդի իրավունքն է, այն կենսական անհրաժեշտ միջանցք է, որպեսզի Լեռնային Ղարաբաղում ապրող մարդիկ կարողանան 21-րդ դարում կառուցել իրենց կյանքը գործող միջազգային սկզբունքների համաձայն: Ես կարծում եմ, որ այստեղ ոչ մի խնդիր չի կարող լինել, և նրանք նորմալ թռիչքներ կիրականացնեն ճիշտ այնպես, ինչպես այսօր գործում է միակ ավտոմոբիլային ճանապարհը, որը կապում է Լեռնային Ղարաբաղը աշխարհի հետ:

-Իսկ ե՞րբ առաջին օդանավը Երևանից կթռչի այնտեղ:

-Ներկայումս լուծվում են զուտ տեխնիկական՝ նավիգացիոն, փոխադրումների սպասարկման, ավիափոխադրումների ստանդարտների ապահովման հետ կապված հարցեր: Հենց որ այդ աշխատանքներն ավարտվեն` կսկսեն չվերթներ իրականացնել:

-Այսինքն` Դուք հաշվի չեք առնի այդ խնդիրն այլ կերպ լուծելու, ասենք` ԱՄՆ-ի պետքարտուղարության կոչերը:

-Մինսկի խմբի համանախագահներն արդեն հնչեցրել են իրենց դիրքորոշումը, իսկ ԱՄՆ-ն այդ խմբի համանախագահող կողմ է: Ի՞նչ` Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները մեկուսացվե՞ն միջազգային հանրությունից` դա անհեթեթություն է 21-րդ դարում: Ընդհակառակը՝ եթե մենք խաղաղ կարգավորման կողմնակից ենք, ապա պետք է նորմալ պայմաններ ստեղծենք Լեռնային Ղարաբաղի կենսագործունեության համար, այլ ոչ թե ագրեսիա կամ շրջափակում իրականացնենք: Մենք պարտավոր ենք մարդկանց համար ստեղծել կյանքի նորմալ, մարդկային պայմաններ:

-Սիրիական ճգնաժամն ազդո՞ւմ է Հայաստանի վրա: Ի՞նչ դիրքորոշում ունի պաշտոնական Երևանն այդ հարցում:

-Իհարկե, այն չի կարող չազդել մի շարք պատճառներով: Առաջին հերթին Սիրիան մոտ է գտնվում Հայաստանին, մենք ավանդական լավ հարաբերություններ ունենք այդ երկրի հետ: Երկրորդ՝ Սիրիայի հայկական համայնքը շատ լավ կազմակերպված է: Այս հարցը նույնպես մեզ շատ է անհանգստացնում: Մենք պարտավոր ենք քայլեր ձեռնարկել, որոնք փոքր-ինչ կմեղմեն այն ծանրությունը, որ կրում է այսօր հայկական համայնքը: Մեր հնարավորությունների սահմանում մենք ջանում ենք օգնել նրանց:

-Շա՞տ հայրենակիցներ են տեղափոխվել Սիրիայից Հայաստան:

-Շուրջ 5-6 հազար մարդ:

-Կառավարությունը նրանց օգնո՞ւմ է:

-Անպայման, մենք փորձում ենք օգնել, նրանցից շատերը միջին խավի ներկայացուցիչներ են, այնտեղ կորցնելով իրենց բիզնեսը, շահույթները`ստիպված են զրոյից սկսել:

– Կառավարությունը քայլեր ձեռնարկո՞ւմ է ազգային ավիափոխադրող «Արմավիա» ընկերության և «Զվարթնոց» օդանավակայանի միջև ֆինանսական վեճը լուծելու ուղղությամբ: ԶԼՄ-ներում գրում են, որ «Արմավիան» հնարավոր է վաճառվի, դա այդպե՞ս է:

– Մեր մասնագետների և «Արմավիա» ու «Զվարթնոց» ընկերությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ ստեղծել ենք հանձնաժողով, որը միջանկյալ հաշվետվություն է ներկայացրել իրականացված աշխատանքի մասին, այն պայմանավորվածությունների, որոնք հնարավոր են օդանավակայանի և ընկերության միջև` ազգային ավիափոխադրողի մոտ արծարծած խնդիրների հնարավոր լուծման մասին: Երբ հանձնաժողովը վերջնականապես մշակի բոլոր այդ հարցերը, խնդիրը կհստակեցվի:

-Որքանո՞վ է բարենպաստ Հայաստանի գործարար միջավայրը օտարերկրյա, մասնավորապես, արևմտյան ներդրումների համար, արդյոք ամեն ինչ հասկանալի և կանխատեսելի՞ է ներդրողի համար:

-Որպեսզի Հայաստանը ներդրողների համար լինի հասկանալի և կանխատեսելի, մենք համաձայնագիր են ստորագրել 2 վարկանիշային՝ Fitch և Moody’s գործակալությունների հետ, որոնք պարբերաբար մեր վարկունակության և ներդրումային գրավչության առումով աշխարհի ֆինանսական քարտեզի վրա հրապարակում են Հայաստանի վարկանիշները: Ներդրողների համար, ովքեր հետևում են այդ քարտեզին, հասկանալի է դառնում՝ ինչ ռիսկերի հետ գործ ունեն: Առաջին տեղում, իհարկե, աշխարհաքաղաքական, տարածաշրջանային ռիսկն է. այն բարձր է և լրջորեն ազդում է այդ վարկանիշի վրա: Համաշխարհային բանկի «Գործարար միջավայրի բարելավում» վարկանիշով մենք զգալիորեն առաջընթաց ունեցանք անցած տարի՝ մեր դիրքը բարելավելով 18 կետով, 50-րդ տեղից տեղափոխվելով 32-րդ: Սա վկայում է, որ գործարար միջավայրը մեզանում բարելավվում է, և մեր կողմից իրականացվող բարեփոխումները շոշափելի արդյունք են տալիս: Այս տեսանկյունից մենք բավական կանխատեսելի ենք:

-Դուք նաև իշխող՝ Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահն ենք: Գալիք տարվա փետրվարին հանրապետությունում տեղի կունենա նախագահի ընտրությունր, ինչպիսի՞ն է երկրի ներքաղաքական մթնոլորտը, Ձեր կանխատեսումը:

-Ընդհանուր առմամբ, ես կարծում եմ, որ իրավիճակը նորմալ է: Նախագահ Սերժ Սարգսյանին հաջողվել է այս հինգ տարիների ընթացքում մեղմել Հայաստանի քաղաքական մթնոլորտը և այն տեղափոխել համագործակցության, քաղաքական նորմալ մրցակցության ու երկխոսության, տարբեր գաղափարախոսությամբ, ինչպես նաև ապագայի տարբեր տեսլական ունեցող քաղաքական կուսակցությունների խաղաղ գոյակցության հուն: Քաղաքական տարբեր ուժերի ագրեսիվ հակամարտությունը, որ կար 2008 թվականին, և պառակտումը, որ կար հասարակության մեջ, հնարավոր եղավ հաղթահարել նախագահի նպատակաուղղված ջանքերի շնորհիվ:
Այսօր`ընտրություններից առաջ, մենք գտնվում ենք առավել բարենպաստ քաղաքական մթնոլոտում: Մենք տեսնում ենք, որ խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական կուսակցություններն ունեն իրենց դիրքորոշումը հասարակության առջև բաց արտահայտելու հնարավորություն, ինչի համար ստեղծվել են բոլոր պայմանները: Այս տարիների ընթացքում շատ կարևոր քայլեր են ձեռնարկվել քաղաքացիական հասարակության կայացման ուղղությամբ, իսկ դժգոհություն, թշնամական տրամադրություն առաջացնող պատճառները վերացված են շնորհիվ այն քաղաքականության, որն իրականացրել է Սերժ Սարգսյանը:
Մենք ընտրության ենք գնում բոլորովին այլ մթնոլորտում: Այդ է վկայում այս տարի կայացած խորհրդարանի ընտրությունը: Միջազգային կազմակերպություններն ամրագրեցին ակնհայտ առաջընթաց ընտրական համակարգում և խորհրդարանի ընտրությունը գնահատեցին որպես կարևոր քայլ առաջ նախորդի համեմատ: Համոզված եմ, որ նախագահի ընտրությունը նույնպես այդպիսին կլինի:

-Ինչպիսի՞ն եք տեսնում Ձեր ապագան նախագահի ընտրությունից հետո: ԶԼՄ-ները ենթադրում են, որ ընտրությունից հետո հնարավոր է` Դուք լքեք վարչապետի պաշտոնը:

-Ես տեսնում եմ լուսավոր ապագա: Ես խառնվածքով լավատես եմ, ուստի կարծում եմ, որ ամեն ինչ լավ կլինի:

Դիտվել է 3797 անգամ:
Print Friendly

Leave a Reply