Ամանորյա հայկական կերակրատեսակներ

Տարեհաց

1 բ. եռման ջուր

1 բ. ձեթ

1 բ. շաքարավազ

5 բ. ալյուր

1/2  բ. մանրացված չրեր

1/2  բ. մանրացված ընկուզեղեն

1/2  բ. կանեփ

1 թ. գ. սոդա

Ալյուրը, շաքարավազն ու սոդան խառնել, ապա շաղախել` լցնելով ջուրն ու ձեթը: Ավելացնել չրեղենը և տեղավորել նախապես ձեթոտած և ալյուրոտած փռի ափսեի մեջ: Մեջը դնել մետաղադրամ, կամ ինչ-որ կորիզ` որպես միջինք: Վրան շաղ տալ կանեփը և թխել:

Աղանձ

2 բ. ձավար

1/2 բ. սիսեռ

1 բ. կանեփ

1/2 բ.  ընկույզ                                                                                                                             աղ

Ձավարն ու կանեփը լվանալ և չորացնել: Սիսեռը թրջել մի քանի ժամ, ապա հանել ջրից և ցամաքացնել: Յուրաքանչյուրն առանձին-առանձին բովել տապակի մեջ, մարմանդ կրակով, անընդհատ խառնելով: Սառչելուց հետո խառնել իրար, ավելացնել ընկույզը: Կարելի է խառնել նաև բոված ու մանրացված նուշ, ծիրանակուտ, կաղին, արևածաղկի սերմ, դդմի կուտ և այլն,  ինչպես նաև չամիչ և թթի չիր:

Մարդակերպ գաթաներ

Կարելի է պատրաստել տարեհացի խմորով: Խմորը ձևավորել մարդու տեսքով` աչքերի և բերանի տեղերում, ինչպես նաև  կրծքին դրած ձեռքերի վրա չամիչ խրելով:

Լոբով աղցան

1 բ. լոբի

1 գլուխ սոխ

1 ճ. գ. քացախ

1 ճ. գ. ձեթ

կանաչի

կարմիր և սև պղպեղ

աղ

Լոբին խաշել, ապա ջրքամել: Ավելացնել կտրտած սոխն ու կանաչին, ապա համեմել:

Մայրամապուր

1 բ. ձավար

1 բ. չիր

1/2  բ. դոշաբ

Կորկոտը խաշել, ավելացնել չրերը, շարունակել միասին եփել, վերջում ավելացնել դոշաբ:

«Կաղանդ» անուշ

1 բ. մեղր

1 բ. ընկույզ

Մեղրը հարել այնքան, որ սպիտակի: Ընկույզի միջուկը մանրացնել և բովել մինչև ոսկեգույն դառնալը, խառնել հարած մեղրին:

Խոշաբ կամ չամչարակ

1 բ. չրեր (սալորաչիր, թթի չիր, ծիրանաչիր, չամիչ)

1 լ ջուր

դարչին:

Չիրը մանրացնել, ավելացնել տաք ջուր և եփել 10-15 րոպե, դարչին ցանել: Մատուցել սառը վիճակում:

Սիսեռի գնդիկներ

1 բ. սիսեռ

1/2  բ. հոնաչիր

1/2  բ. չամիչ

1/2  բ. ընկույզ

2 ճ. գ. ալյուր

1/3 բ. ջուր

հիլ

աղ

Սիսեռը նախօրոք թրջել մի ամբողջ օր: Խաշել, ապա տրորել: Ավելացնել կորիզը հանած հոնաչիրը, մանրացված ընկույզը, չամիչը, հիլն ու աղը: Ապա բովել 2 ճաշի գդալ ալյուր, բացել քիչ ջրով և այդ թանձր խյուսը լցնել սիսեռի վրա: Լավ խառնելուց և սառեցնելուց հետո այդ զանգվածից պատրաստել գնդիկներ: Մատուցելիս  դրանք շարել սկուտեղի վրա,  զարդարել կանաչիով: Խյուսին կարելի է խառնել թահին և կիտրոնի հյութ:

Մախոխ ապուր

Գարու մանրաձավարը եփել: Նախապես առանձին թասի մեջ լավ թթվեցրած խմորը խառնել ջրի հետ, խյուս սարքել, հարել, ավելացնել ձավարին: Միասին լավ եփել, վերջում համեմել դաղձով և սխտորով:

Քրչիկ

Սոխառածի վրա ջուր լցնել, կարտոֆիլ և երկու ճաշի գդալ մանրաձավար: Եփելուց հետո ավելացնել նաև մանր կտրտած թթու կաղամբ: Վերջում համեմել անանուխով:

Անուշ ապուր

1/2 կգ ձավար

1/2 կգ խառը չիր  (չամիչ, ծիրանի, տանձի, դեղձի, թզի, խնձորի, սալորի և այլն)

1 բ. ընկուզեղեն (ընկույզ, կաղին, նուշ)

1 բ. շաքարավազ

1 թ.գ. դարչին

8-10 բ. ջուր

Ձավարը խաշել: Մանրացնել չրերն ու ընկուզեղենը. ավելացնել ձավարին:

Լցնել շաքարավազն ու դարչինը և շարունակել եփել մարմանդ կրակով համարյա 2 ժամ:

Կճախաշ

1 բ. խոշոր կորկոտ

1/2 բ. եգիպտացորեն

1/2 բ. լոբի

1/2 բ. սիսեռ

2 սոխ

1 սուրճի բ. ձեթ (կամ 2 ճ.գ. յուղ)

չորացրած կանաչի

սև պղպեղ

աղ

Լոբին, սիսեռն ու եգիպտացորենը խաշել, ավելացնել կորկոտը: Սոխը մանրացնել, տապակել յուղի մեջ և լցնել ապուրի վրա: Ավելացնել համեմունքները և շարունակել եփել, մինչև հատիկեղենը համասեռ դառնա:

Պասուց տոլմա

1/2 բ.  խաշած սիսեռ

1/2 բ.  խաշած լոբի

1/2 բ.  խաշած ոսպ

1/2 բ.  խոշոր կորկոտ

1/2 բ. խաշած եգիպտացորեն

1/2 բ.  խաշած ոլոռ

1/2 բ.  կանեփ

1/2 բ.  լոլիկի մածուկ

1/2 բ.  ձեթ

4 սոխ

1 փունջ խառը կանաչի

սալորաչիր

կարմիր և սև պղպեղ

թթու կաղամբ

աղ

Ողջ ընդեղենը խառնել իրար: Սոխառածի վրա ավելացնել լոլիկի մածուկը, ջրով բացել, համեմել և լցնել ընդեղենի վրա: Ավելացնել մանրացված կանաչին, խառնել և փաթաթել կաղամբի տերևի մեջ: Կաթսայի մեջ շարելիս արանքներում տեղադրել սալորաչիր: Տոլման ծածկել ջրով և եփել: Կաթսայից հանել միայն սառչելուց հետո: