Սերժ Սարգսյան. «Կոոպերացիային պետք է վերաբերվել որպես տնտեսական միջոցի»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ, Օրվա լուր | Հայկուհի Բարսեղյան | February 24, 2010 17:27«Կարևոր է, որ վերացվի գյուղի և քաղաքի միջև եղած տարբերությունը, որպեսզի գյուղացին կարողանա քաղաքի բնակչին հավասար ստանալ կրթություն, բուժսպասարկում և այլն»,- ասաց այսօր նախագահ Սերժ Սարգսյանը ՀԽ հետ հանդիպման ժամանակ:
Հանդիպման ընթացքում քննարկվեցին գյուղատնտեսության ոլորտում կոոպերատիվների զարգացման անհրաժեշտությունը և ինտերնետի սակագնի ու որակի հարցը:
ՀԽ նախագահ Վազգեն Մանուկյանը նշեց, որ դեռևս 2009-ի աշնանը ՀԽ-ն սկսել է ուսումնասիրել Հայաստանում գյուղատնտեսության վիճակը և խնդիրները: «Հայ գյուղացին քիչ գյուղմթերք է արտադրում, որը, սակայն, էլի չի կարողանում իրացնել»,- ընդգծեց նա:
Մանուկյանը գյուղատնտեսության ոլորտում արդյունավետության հասնելու համար երկու հնարավոր մոտեցում է տեսնում. ամերիկյան մոտեցումը, որը նպատակ չունի գյուղացուն պահել գյուղում, այլ ստեղծում է խոշոր ֆերմաներ, գյուղմթերքի արտադրությունը կենտրոնանում է մի քանի ֆերմերների ձեռքին: Երկրորդ մոտեցումը եվրոպականն է, որը արդյունավետ գյուղատնտեսության հասնելուց բացի, նպատակ ունի նաև սերտ պահել գյուղացու կապը հողի հետ:
ՀԽ անդամ Խոսրով Հարությունյանի կարծիքով էլ, չնայած անկախացումից ի վեր Հայաստանի գյուղատնտեսության մեջ արված խոշոր ներդրումներին, դրանք բավարար չեն ցանկալի արդյունքի հասնելու համար: Հողը մանր կտորների է բաժանված, ինչը խոչընդոտում է արդյունավետ մշակումը: «Մասնատված գյուղացիական տնտեսությունը չի կարող դառնալ դինամիկ զարգացող գյուղատնտեսության առանցքը»,- ասում է նա՝ նշելով, որ անհրաժեշտ է ստեղծել կոոպերացիաներ, ինչը, սակայն, չի նշանակում կոլխոզացում: «Միջնորդները շատ ցածր գնով գնում են ապրանքը գյուղացուց և մի քանի անգամ թանկ վերավաճառում: Արդյունքում ապրանքների գները անընդհատ աճում են, սակայն գյուղացին էլի օգուտ չի ստանում՝ նրան բաժին է հասնում գյուղմթերքի իրացման գնի միայն 10-12 տոկոսը»,- ասում է Հարությունյանը: Նա գյուղատնտեսության ոլորտում լուրջ խնդիր է համարում նաև տեխնիկայի պակասն ու մաշվածությունը. Հայաստանում կա միայն մոտ 1000 կոմբայն և 14 հազար տրակտոր, որոնք մեկ տասնամյակ հետո այլևս պիտանի չեն լինի աշխատանքի համար: «Որպեսզի գյուղատնտեսության ոլորտում կատարված ներդրումները արդյունք ունենան և որպեսզի ունենանք հողին կապված գյուղացի, տնտեսական քաղաքականության մեջ ագրարային քաղաքականությունը պետք է դարձնել առաջնային»,- եզրակացնում է Հարությունյանը:
Նախագահը նշեց, որ կոոպերացիային պետք է վերաբերվել որպես տնտեսական միջոցի, ոչ թե քաղաքականացնենք կամ սոցիալականացնենք:
ՀԽ անդամ Սոս Սարգսյանն էլ նշեց, որ արդյունավետ գյուղատնտեսություն ունենալու համար մարդկանց պետք է սովորեցնել, թե ինչպես է պետք ճիշտ վարել գյուղատնտեսությունը, ինչպես ճիշտ մշակել հողը և այլն:
ՀԽ անդամ Յուրի Ջավադյանն էլ կարևորեց խորհրդատվական ծառայությունների արդյունավետ գործունեությունը. «Ներկայումս մեկ խորհրդատուն առանց տրանսպորտային միջոցի սպասարկում է 9 գյուղ, ինչն արդյունավետ չէ»:
Հանդիպմանը ներկա Գյուղատնտեսության նախարար Գերասիմ Ալավերդյանը նշեց, որ հաշվի կառնեն ՀԽ կատարած ուսումնասիրությունները և առաջարկները՝ հավելելով, որ 2010-ին ակնկալում են, որ գյուղատնտեսության ներդրումը ՀՆԱ-ում կաճի 4-5 տոկոսով:
Քննարկվեց նաև Հայաստանում ինտերնետի գնի և որակի համապատասխանության հարցը: ՀԽ անդամ Արշակ Սադոյանն ասում է, որ այս ոլորտի խնդիրները կարգավորելու համար պետք է կյանքի կոչել միայն «Էլեկտրոնային հեռահաղորդակցության մասին» օրենքի դրույթները:
Սադոյանը հիշեցրեց, որ Հայաստանն աշխարհում 114-րդն է ըստ համակարգչով հագեցվածության մակարդակի, և առաջարկեց ներմուծվող համակարգիչներից չգանձել ԱԱՀ՝ նկատի ունենալով, որ բյուջեի ֆինանսական հոսքն այս պարագայում կապահովվի ի հաշիվ ինտերնետօգտագործման ծավալի աճի:
Սադոյանը նշեց նաև, որ Հայաստանում ինտերնետը մի քանի անգամ ավելի թանկ է, քան հարևան Վրաստանում և Ադրբեջանում. «Մեկ մեգաբայթ ինտերնետի ինքնարժեքը 0.53 դրամ է, սակայն Արմենտելն այն սպառողներին է վաճառում մոտ 100 անգամ ավելի թանկ՝ 100 մեգաբայթի համար պահանջելով 48 հազար դրամ»: Ըստ Սադոյանի՝ չնայած 2009-ի վերջին ինտերնետի գները 2-3 անգամ նվազել են, սակայն մանրածախ ընկերությունները սպառողին ինտերնետ են մատակարարում նախկին գնով:
ՀԽ մեկ այլ անդամ` «Սինոփսիս Արմենիա» ընկերության գործադիր տնօրեն Հովիկ Մուսայելյանը, սակայն, ավելի կարևոր է համարում ինտերնետի որակի խնդիրը: Նա ասում է, որ անցած տարի գների նվազմանը զուգահեռ վատացել է նաև մատակարարվող ինտերնետի որակը: Ըստ Մուսայելյանի՝ վատորակ ինտերնետը խոչընդոտում է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացումը Հայաստանում. «Չենք կարողանում արտադրանքը պատշաճ ձևով և ժամանակին արտահանել»: Արտերկրից ինտերնետ մատակարարող և Հայաստանում գործող ինտերնետ պրովայդերները միմյանց են մեղադրում ինտերնետի վատ որակի համար, և հնարավոր չէ պարզել, թե ով է իրավացի:
Մուսայելյանն առաջարկեց ստեղծել մոնիթորինգ իրականացնող խումբ, որում կընդգրկվեն ՀԽ անդամներ, Էկոնոմիկայի, Կապի և տրանսպորտի նախարարության, Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի, մասնավոր սեկտորի ներկայացուցիչներ: Խումբը մի քանի ամիսը մեկ մոնիթորինգ կիրականացնի և կներկայացնի ՏՏ ոլորտի զարգացման հիմնական խոչընդոտները:
Էկոնոմիկայի նախարար Ներսես Երիցյանն էլ նշեց, որ ամենայն հավանականությամբ մինչև ամառ կընդունվի տվյալների փոխանակման նոր չափորոշիչ, և մասնավոր հատվածն այդ պարագայում ստիպված կլինի փոխել տեխնիկական միջոցները, որոնցով այսօր տվյալների փոխանակում է իրականացվում: Ըստ Երիցյանի՝ դա կհանգեցնի ոլորտի խնդիրների կարճաժամկետ լուծման: «Ինտերնետի սպառման ծավալների 10 տոկոսի աճը հանգեցնում է տնտեսության 2 տոկոսի աճի»,- ասում է Երիցյանը: